Russia Ukraine War vs United Nations: રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેના પરસ્પર હુમલાથી વિશ્વમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે. જો કે, રશિયા-યુક્રેન વચ્ચે ઘણા મહિનાઓથી તણાવ ચાલી રહ્યો હતો. તે જ સમયે, યુક્રેન પરના હુમલા પછી પશ્ચિમી દેશો રશિયા પર દબાણ બનાવવાનું બંધ કરી રહ્યા છે, સાથે જ બ્રિટને કહ્યું કે રશિયા પાસેથી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદનું કાયમી સભ્યપદ છીનવી લેવું જોઈએ. તો ચાલો જાણીએ કે આપણે કેવી રીતે રશિયા પાસેથી વીટો પાવર છીનવી શકીએ અને રશિયાને UNSCમાંથી બહાર કરી શકીએ. સુરક્ષા પરિષદમાં રશિયાએ સોવિયેત યુનિયનનું સ્થાન કોઈ પણ ઠરાવ વિના કેવી રીતે લીધું, તેમજ સુરક્ષા પરિષદની રચના શા માટે કરવામાં આવી.
યુએનમાંથી દેશને બહાર કાઢવાની પ્રક્રિયા શું છે?
Russia Ukraine War vs United Nations:સુરક્ષા પરિષદના કાયમી સભ્યોને દૂર કરવાની કોઈ સીધી વ્યવસ્થા નથી. (UN) સંયુક્ત રાષ્ટ્ર એટલે કે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ચાર્ટરમાં તેનો કોઈ ઉલ્લેખ નથી. જ્યારે સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાંથી કોઈ દેશને દૂર કરવાની પ્રક્રિયા છે. આ માટે સુરક્ષા પરિષદની ભલામણના આધારે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભામાં મતદાન થાય છે. પરંતુ અત્યાર સુધી એવું ક્યારેય બન્યું નથી.રશિયા સુરક્ષા પરિષદનું કાયમી સભ્ય છે. તેથી જ તેની પાસે વીટો પાવર પણ છે. રશિયાને હાંકી કાઢવા માટે, પહેલા સુરક્ષા પરિષદની ભલામણ હોવી જોઈએ, જ્યારે રશિયા પોતે આવી ભલામણને મંજૂરી આપશે નહીં. આવી સ્થિતિમાં રશિયાને આ પ્રક્રિયાથી બાકાત રાખી શકાય નહીં.-Gujarat News Live
શું UNSC ના કાયમી સભ્ય દેશોમાં કોઈ ફેરફાર થયો છે?
અત્યાર સુધી, સુરક્ષા પરિષદના પાંચ સ્થાયી સભ્યોમાંથી કોઈને ક્યારેય હાંકી કાઢવામાં આવ્યા નથી. જો કે, તેમાં સામેલ બે દેશો બદલાયા છે. પ્રથમ ફેરફાર 1971માં થયો જ્યારે તાઈવાન સ્થિત રિપબ્લિક ઓફ ચાઈનાનું સ્થાન બેઈજિંગ સ્થિત પીપલ્સ રિપબ્લિક ઓફ ચાઈના દ્વારા લેવામાં આવ્યું. સોવિયેત સંઘના વિઘટન પછી 1991માં બીજો ફેરફાર થયો. અલ્મા-અતા પ્રોટોકોલ પર 1991 માં સોવિયત સંઘના અંતની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. મોટાભાગના દેશોએ આ ઘોષણા પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા અને સહમત થયા હતા કે સોવિયત સંઘને બદલે રશિયાને કાયમી સભ્ય બનાવવું જોઈએ.-Gujarat News Live
શું રશિયા યુનાઈટેડ નેશન્સ છોડી શકે છે? (Russia Ukraine War vs United Nations)
જો યુનાઈટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલી રશિયાને યુનાઈટેડ અથવા યુએનએસસીમાંથી દૂર કરવાનો ઠરાવ પસાર કરે છે, તો ચોક્કસ રશિયા, કાયમી સભ્ય હોવાને કારણે, વીટો દ્વારા આ પ્રસ્તાવને અટકાવશે. આવી સ્થિતિમાં જો જનરલ એસેમ્બલી ફરીથી આ ઠરાવ લાવે છે અને જો ઠરાવને બે તૃતીયાંશ સભ્યોનું સમર્થન મળે છે તો રશિયાને સુરક્ષા પરિષદમાંથી બહાર કરી શકાય છે.આ મામલાને ઈન્ટરનેશનલ કોર્ટ ઓફ જસ્ટિસમાં પણ લઈ જઈ શકાય છે. જો ઈન્ટરનેશનલ કોર્ટ ઓફ જસ્ટિસ નક્કી કરે કે સુરક્ષા પરિષદનો સભ્ય, જે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ચાર્ટર સામે યુદ્ધ કરે છે, તેનું સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં સભ્યપદ ગેરકાયદેસર છે, તો પણ રશિયાનું સભ્યપદ અમાન્ય જાહેર થઈ શકે છે. યુક્રેનના તર્કના આધારે રશિયાના સભ્યપદ વિરુદ્ધ કાર્યવાહી શરૂ કરી શકાય છે. યુક્રેનનું કહેવું છે કે રશિયાનો ક્યારેય સોવિયત સંઘનો ઉત્તરાધિકારી બનવાનો ઈરાદો નહોતો.-Gujarat News Live
રશિયાને સુરક્ષા પરિષદમાં કાયમી સભ્ય બનાવવાનો નિર્ણય સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં કેમ ન લેવાયો? (Russia Ukraine War vs United Nations)
- યુક્રેન પર રશિયાના હુમલા વિરુદ્ધ સુરક્ષા પરિષદના પ્રસ્તાવ પર ચર્ચા દરમિયાન યુક્રેનના રાજદૂત સર્ગેઈ ક્રિસ્લિટસિયાએ રશિયાને સુરક્ષા પરિષદના કાયમી સભ્ય બનાવવા પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. ક્રિસલિટ્સ્યાએ સંયુક્ત રાષ્ટ્રના સચિવ એન્ટોનિયો ગુટેરેસને તમામ સભ્ય દેશોને દસ્તાવેજનું વિતરણ કરવા કહ્યું. વાસ્તવમાં, આ દસ્તાવેજ કાનૂની મેમોરેન્ડમ છે જે 19 ડિસેમ્બર 1991ના રોજ યુનાઈટેડ નેશન્સ એટલે કે યુનાઈટેડના લીગલ કાઉન્સેલ દ્વારા લખવામાં આવ્યો હતો.-Gujarat News Live
- તેણે સોવિયત સંઘના ઉત્તરાધિકારી તરીકે સુરક્ષા પરિષદમાં રશિયાને સામેલ કરવાની પરવાનગી માંગી હતી. યુક્રેનનું કહેવું છે કે જે દેશોએ સોવિયત યુનિયનથી અલગ થઈ ગયા તેમણે 1991માં સોવિયત યુનિયનનું અસ્તિત્વ ખતમ થઈ ગયું હોવાની જાહેરાત કરી હતી. આવી સ્થિતિમાં સોવિયત સંઘને બદલે રશિયાને સુરક્ષા પરિષદનું કાયમી સભ્ય કેવી રીતે બનાવાયું? જ્યારે બાકીના દેશો કે જેઓ સોવિયેત યુનિયનથી અલગ થયા હતા તેઓને પણ કાયમી સભ્યો તરીકે સામેલ કરવાનો કાનૂની દાવો હતો.તે જ સમયે, યુનાઈટેડ જનરલ એસેમ્બલીએ ક્યારેય રશિયાને સુરક્ષા પરિષદનો કાયમી સભ્ય બનાવવાનો કોઈ નિર્ણય લીધો નથી. સોવિયત યુનિયનના તૂટ્યા પછી પણ યુનાઈટેડ ચાર્ટર બદલાયું ન હતું. ચાર્ટર આજે સુરક્ષા પરિષદના કાયમી સભ્ય તરીકે સોવિયેત યુનિયનનું નામ આપે છે, રશિયા નહીં.-Gujarat News Live
તેનાથી વિપરિત, યુનાઇટેડ નેશન્સ ચાર્ટરમાં સમાવિષ્ટ રિપબ્લિક ઓફ ચાઇના, એટલે કે 1949ની સામ્યવાદી ક્રાંતિ પહેલા ચીન, 1971માં સામ્યવાદી ચાઇના, પીપલ્સ રિપબ્લિક ઓફ ચાઇના, એટલે કે વર્તમાન ચીન દ્વારા બદલવામાં આવ્યું હતું. વર્તમાન સામ્યવાદી ચીને આ માટે 21 વખત વોટ કરવાની અપીલ કરી હતી. આખરે ચીનને 76ની સામે 35 દેશોના સમર્થન સાથે યુનાઈટેડમાં રિપબ્લિક ઓફ ચાઈનાનું સ્થાન મળ્યું. 17 દેશોએ મતદાનમાં ભાગ લીધો ન હતો.-Gujarat News Live
સંયુક્ત રાષ્ટ્રનો પાયો નાખવાનું કારણ શું હતું? (રશિયા યુક્રેન યુદ્ધ વિ યુનાઇટેડ નેશન્સ)
1945 માં બીજા વિશ્વ યુદ્ધના અંત પછી, વિશ્વ શાંતિ ઇચ્છે છે. આ પછી, 50 દેશોના પ્રતિનિધિઓએ સાથે મળીને એક ચાર્ટર પર હસ્તાક્ષર કર્યા અને નવા આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠનનો પાયો નાખ્યો. જેને આજે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર કહેવામાં આવે છે.સંયુક્ત રાષ્ટ્રના છ અંગો છે. તેમાંથી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદ (UNSC)ની જવાબદારી વિશ્વમાં શાંતિ અને સલામતી જાળવવાની છે. આ માટે તેઓ પીસ કીપિંગ ફોર્સને અસરગ્રસ્ત દેશોમાં મોકલે છે. -Gujarat News Live
તમને જણાવી દઈએ કે એવી અપેક્ષા હતી કે આ સંગઠન પહેલા અને બીજા વિશ્વ યુદ્ધની જેમ ત્રીજા વિશ્વ યુદ્ધને મંજૂરી નહીં આપે, પરંતુ આજે ઘણા નિષ્ણાતો ચેતવણી આપી રહ્યા છે કે યુક્રેન પર રશિયાનો હુમલો ત્રીજા વિશ્વ યુદ્ધનું સ્વરૂપ લઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, વિડંબના એ છે કે જ્યારે રશિયા યુક્રેન પર હુમલો કરી રહ્યું હતું, તે સમયે તે યુએનએસસીની અધ્યક્ષતા પણ કરી રહ્યો હતો, જ્યારે રશિયાને હાલમાં શાંતિ માટે સૌથી મોટો ખતરો માનવામાં આવી રહ્યો છે. -Gujarat News Live
આ પણ વાંચો-Yashwant SINHA’S ADVICE TO PM MODI કહ્યું- ભારત પાસે છે વિશ્વગુરુ બનવાની તક -India News Gujart
આ પણ વાંચો-Russia Ukraine War vs United Nations : क्या रूस से वीटो पावर छीनकर सुरक्षा परिषद से किया जाएगा बाहर?
SHARE
