India news : મકરસંક્રાંતિ એ હિન્દુ ધર્મના મુખ્ય તહેવારોમાંનો એક છે. જ્યારે સૂર્ય ભગવાન ધનુરાશિ છોડીને મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે ત્યારે મકરસંક્રાંતિ ઉજવવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે મકરસંક્રાંતિને ખીચડી, પોંગલ, સંક્રાંતિ, માઘી અને ઉત્તરાયણ વગેરે નામોથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વર્ષે 2024માં મકર સંક્રાંતિ 15 જાન્યુઆરી સોમવારના રોજ છે. તમને જણાવી દઈએ કે મકરસંક્રાંતિના દિવસે લોકો પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરે છે, પોતાની ક્ષમતા મુજબ દાન કરે છે અને સૂર્યની પૂજા કરે છે. આ દિવસે ખીચડી ખાવાનું અને તેનું દાન કરવાનું પણ મહત્વ છે. પરંતુ તેની સાથે મકરસંક્રાંતિ પર તુલાદાનનું પણ વિશેષ મહત્વ છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે મકરસંક્રાંતિ પર તુલાનું દાન અર્પણ કરવું ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તેનાથી અનેકગણું પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે અને મોક્ષ પણ મળે છે. પરંતુ સૌથી પહેલા જાણીએ તુલાદાન શું છે, તેનું મહત્વ અને નિયમો.
તુલાદાન શું છે?
હિન્દુ ધર્મમાં દાનને પુણ્યનું કાર્ય માનવામાં આવે છે, જેનાથી ભગવાન પણ પ્રસન્ન થાય છે. દાન જીવન દરમિયાન કરવામાં આવેલ એક એવું સત્કર્મ છે જેનું ફળ મૃત્યુ પછી પણ મળે છે. પરંતુ તમામ દાનમાં તુલા દાનને પુણ્ય આપનારું દાન માનવામાં આવે છે. તુલાદાન એક એવું દાન છે જે વ્યક્તિના વજન પ્રમાણે આપવામાં આવે છે. તુલાદાનમાં પોતાના વજન જેટલું અનાજ અથવા જેને તમે દાન કરવા માંગતા હોવ તે કોઈ જરૂરિયાતમંદ વ્યક્તિને દાન કરો.
વજનના નિયમો
તુલા દાનનું દાન કરતી વખતે એ વાતનું ધ્યાન રાખો કે આ દાન એવા વ્યક્તિને જ આપવું જોઈએ જે અસહાય અથવા જરૂરિયાતમંદ હોય. જ્યારે તમે ઇજાગ્રસ્ત હોવ ત્યારે ક્યારેય તુલા દાન ન કરો, નહીં તો તમને કોઈ પરિણામ મળશે નહીં.
મકરસંક્રાંતિના દિવસે સ્નાન કર્યા પછી જ તુલાદાન દાન કરો. સ્નાન કર્યા વિના કોઈ પણ પ્રકારનું દાન ન કરવું જોઈએ.
જો શુક્લ પક્ષના રવિવારે તુલા દાન કરવામાં આવે તો તે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
મકરસંક્રાંતિ પર દાનનું વિશેષ મહત્વ છે. આવી સ્થિતિમાં આ દિવસે કરવામાં આવતા તુલા દાનનું મહત્વ વધુ વધી જાય છે.
તુલાદાનમાં તમે અનાજ, નવગ્રહ અથવા સતનાજ સંબંધિત વસ્તુઓ (ઘઉં, ચોખા, કઠોળ, મકાઈ, જુવાર, બાજરી, સવુત ચણા) દાન કરી શકો છો.
તુલાદાનની પરંપરા કેવી રીતે શરૂ થઈ?
પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, ભગવાન વિષ્ણુના કહેવા પર, ભગવાન બ્રહ્મા દ્વારા તીર્થયાત્રાઓનું મહત્વ નક્કી કરવા માટે તુલાદાનનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે તુલાદાનને લઈને ભગવાન કૃષ્ણ સાથે જોડાયેલી એક ખૂબ જ લોકપ્રિય ધાર્મિક અને પૌરાણિક કથા છે, જે મુજબ એકવાર સત્યભામાએ શ્રી કૃષ્ણ પર પોતાનો એકાધિકાર સ્થાપિત કરવા માટે તેમને નારદ મુનિને દાનમાં આપ્યા હતા. આ પછી નારદ મુનિ કૃષ્ણને લેવા લાગ્યા. આ પછી સત્યભામાને પોતાની ભૂલનો અહેસાસ થયો. પરંતુ સત્યભામા પાસે કૃષ્ણને રોકવાનો કોઈ વિકલ્પ નહોતો, કારણ કે તેણે કૃષ્ણને નારદ મુનિને પહેલેથી જ દાન આપ્યું હતું.
પછી સત્યભામાએ નારદ મુનિને કૃષ્ણને પાછા મેળવવાના ઉપાય વિશે પૂછ્યું. નારદ મુનિએ સત્યભામાને ભગવાન કૃષ્ણને પોતાનું શરીર બલિદાન આપવા કહ્યું. આ પછી એક ત્રાજવું લાવવામાં આવ્યું. શ્રી કૃષ્ણ ત્રાજવાની એક બાજુ બેઠા હતા અને બીજી બાજુ સોનાના સિક્કા, ઝવેરાત, અનાજ વગેરે રાખવામાં આવ્યા હતા. પણ આટલું રાખ્યા પછી પણ કૃષ્ણની તરફનું ત્રાજવું બિકવુક પણ ઉપર ન થયું, આવી સ્થિતિમાં રુકમણિએ સત્યભામાને દાનના ત્રાજવામાં તુલસીનું પાન રાખવા કહ્યું. સત્યભામાએ દાનના ત્રાજવામાં તુલસીનું પાન મૂકતાં જ બંને ત્રાજવા સમાન થઈ ગયા. આ સમયે શ્રી કૃષ્ણએ સ્વયં તુલાદાનનું મહત્વ જણાવ્યું હતું.
SHARE
