Life Of Tawaifs: ભારતીય કલાના સંરક્ષણમાં તવાયફનું યોગદાન ઐતિહાસિક રીતે ખૂબ મહત્વનું રહ્યું છે. સંગીત, નૃત્ય અને કવિતા જેવી કલાઓના પ્રસારમાં તવાયફ અને તેમના ગણિકાઓની ભૂમિકા માત્ર મનોરંજન પુરતી મર્યાદિત ન હતી, બલ્કે તેમની કલા સમાજની સાંસ્કૃતિક અને કલાત્મક પરંપરાઓને જીવંત રાખવાનું એક માધ્યમ હતું. દુર્ભાગ્યપૂર્ણ છે કે તેમના મહત્વપૂર્ણ યોગદાન છતાં, ગણિકાઓને સમાજ દ્વારા સન્માન આપવામાં આવ્યું ન હતું અને તેમનું જીવન મુશ્કેલીઓ અને સંઘર્ષોથી ભરેલું રહ્યું હતું. INDIA NEWS GUJARAT
ગણિકાઓ તેમના જીવનમાં કયા તબક્કામાંથી પસાર થઈ હતી?
ગણિકાઓનું જીવન સામાન્ય સ્ત્રીઓ કરતાં તદ્દન અલગ હતું. જ્યારે અન્ય મહિલાઓ પરિવાર, પતિ અને સમાજ સાથે જોડાયેલી રહી, તવાયફ સ્ક્રીનની બહાર ખુલ્લું જીવન જીવતી હતી. પણ આ ખુલ્લા જીવનની કિંમત તેણે અંગત સુખનો ભોગ આપીને ચૂકવવી પડી. ગણિકાઓનું જીવન કડક શિસ્ત અને નિયમોથી બંધાયેલું હતું. વેશ્યાગૃહોમાં, ગણિકાઓ વેશ્યાલયની રખાતની પરવાનગી વિના બહાર જઈ શકતી ન હતી, અને જ્યારે તેમની કળાનું પ્રદર્શન કરવાની વાત આવે ત્યારે તેમને કોઈ સ્વતંત્રતા નહોતી. તેમની પોતાની સ્થિતિ ગમે તે હોય, કોઈપણ સંજોગોમાં તેમણે તેમના પ્રશંસકોની સામે મુજરા અને સંગીત રજૂ કરવાનું હતું.
જ્યારે તે નાની ઉંમરે શિકાર બની હતી,
નાનપણથી જ છોકરીઓને કોઠાની તાલીમ આપવામાં આવતી હતી, જેમાં તેમને કલાકો સુધી સંગીત અને નૃત્યની પ્રેક્ટિસ કરવી પડતી હતી. આ જ કારણ છે કે તવાયફોએ ઉચ્ચ સ્તરની કલાત્મક ક્ષમતા હાંસલ કરી હતી, જે સામાન્ય કલાકારોમાં ભાગ્યે જ જોવા મળતી હતી. પરંતુ આ કલા પ્રેક્ટિસ પાછળ તેમનું જીવન એકલવાયું અને મુશ્કેલીઓથી ભરેલું હતું. કુટુંબ, લગ્ન અને સામાન્ય સંબંધોથી દૂર, તવાયફમાં ફક્ત તેમના દરબારીઓ અને તેમના ગણિકાઓનો જ સંગાથ હતો. ઓરડીઓમાં રહેતી ઓછી સુંદર છોકરીઓને ગણિકાઓની સેવામાં મૂકવામાં આવતી, જેમાં ગજરા બનાવવી, કાજલ તૈયાર કરવી વગેરેનો સમાવેશ થતો હતો.
જ્યારે તમામ અધિકારો છીનવી લેવામાં આવ્યા હતા
આ પ્રકારના જીવનમાં વ્યક્તિગત સ્વતંત્રતા અને સંતોષનો અભાવ હતો અને તે તવાયફને સમાજમાં સન્માન અને ખુશીથી દૂર રાખતી હતી. તેમના જીવનમાં જોવા મળેલી કળા, શણગાર અને ભવ્યતાની પાછળ એક નિર્જન અને પીડાદાયક વાસ્તવિકતા પણ હતી. ગણિકાઓએ સમાજને કલાનો ખજાનો આપ્યો, પણ બદલામાં તેમને માત્ર ત્યાગ, પીડા અને સામાજિક બહિષ્કાર જ મળ્યો.