Gandhari Was Already Married: મહાભારતની કથામાં ધૃતરાષ્ટ્રની પત્ની અને કૌરવોની માતા ગાંધારી વિશે ઘણી રસપ્રદ અને પ્રેરણાદાયી વાર્તાઓ છે. ગાંધારીનું પાત્ર મહિલાઓની હિંમત, બલિદાન અને સમર્પણનું પ્રતિક છે. તેમના જીવનની ઘણી ઘટનાઓ મહાભારતની મહાન કથાને ઊંડાણ અને જટિલતા પ્રદાન કરે છે. આ લેખમાં આપણે ગાંધારીના જીવન સાથે સંબંધિત કેટલીક મહત્વપૂર્ણ ઘટનાઓ પર પ્રકાશ ફેંકીશું. INDIA NEWS GUJARAT
ગાંધારીના લગ્નઃ મજબૂરી અને જ્યોતિષની સલાહ
ગાંધારીનો જન્મ ગાંધાર દેશના (આજનું કંદહાર, અફઘાનિસ્તાન) રાજા સુબલને ત્યાં થયો હતો. ગાંધારી ખૂબ જ સુંદર અને ગુણવાન રાજકુમારી હતી. પરંતુ તેમના લગ્ન એક એવી ઘટના હતી જે અનેક મજબૂરીઓ અને જ્યોતિષની સલાહ અનુસાર નક્કી કરવામાં આવી હતી.
કથા અનુસાર, મહાભારતના મુખ્ય પાત્ર ભીષ્મે ગાંધારીના લગ્ન ધૃતરાષ્ટ્ર સાથે કરાવ્યા હતા. આ લગ્ન એક રીતે બળજબરીથી થયા હતા, કારણ કે ગાંધારીને ખબર નહોતી કે તેના પતિ ધૃતરાષ્ટ્ર અંધ છે. જ્યારે ગાંધારીને સત્ય જાણવા મળ્યું કે તેનો પતિ જન્મથી જ અંધ હતો, ત્યારે તેણે જીવનભર તેની આંખે પાટા બાંધવાનું નક્કી કર્યું. આ ગાંધારીના અપાર બલિદાન અને સ્ત્રી ધર્મ પ્રત્યેના તેમના અનન્ય સમર્પણનું પ્રતીક હતું. તેણે વિચાર્યું કે જ્યારે તેનો પતિ દુનિયા જોઈ શકતો નથી ત્યારે તેને પણ આ દુનિયા જોવાનો કોઈ અધિકાર નથી.
જ્યોતિષીય સલાહ અને પ્રતીકાત્મક લગ્ન
ગાંધારીના લગ્ન પહેલા જ્યોતિષીઓએ એક ખાસ સલાહ આપી હતી. તેણે આગાહી કરી હતી કે ગાંધારીના પ્રથમ લગ્ન મુશ્કેલીમાં આવશે અને તેના પતિને દુઃખ થશે. આ સંકટને ટાળવા માટે, એવું સૂચન કરવામાં આવ્યું હતું કે ગાંધારીના પ્રથમ લગ્ન કોઈ અન્ય સાથે પ્રતીકાત્મક રીતે ગોઠવવામાં આવે.
કહેવાય છે કે આ સમસ્યાના ઉકેલ માટે એક બકરીની પસંદગી કરવામાં આવી હતી. ગાંધારીએ પ્રતીકાત્મક રીતે તે બકરી સાથે લગ્ન કર્યા હતા, અને પછી બકરાનું બલિદાન આપવામાં આવ્યું હતું. આમ, ગાંધારીને વિધવા માનવામાં આવતી હતી અને તેના અનુગામી લગ્ન ધૃતરાષ્ટ્ર સાથે કરવામાં આવ્યા હતા. પ્રતીકાત્મક વિધવા તરીકે ધૃતરાષ્ટ્ર સાથે તેના લગ્નનું આ એક કારણ બન્યું.
ગાંધારીનું બલિદાન અને સમર્પણ
ગાંધારીના પાત્રનું સૌથી મહત્ત્વનું અને પ્રેરણાદાયી પાસું તેમના પતિ પ્રત્યેની તેમની અતૂટ નિષ્ઠા હતી. પોતાના પતિની જેમ અંધત્વ અપનાવીને, ગાંધારીએ બતાવ્યું કે પત્નીનો ધર્મ માત્ર શારીરિક સુખ અને સંસાધનો પૂરતો સીમિત નથી, પણ માનસિક અને આધ્યાત્મિક સ્તરે પતિની સાથે ઊભા રહેવાનું પણ ઉદાહરણ છે. તેમનું બલિદાન સમાજમાં અનોખું ઉદાહરણ બની ગયું.
ગાંધારી માત્ર તેના બલિદાન માટે જ જાણીતી નહોતી, પરંતુ તે એક શક્તિશાળી અને સ્વપ્નદ્રષ્ટા સ્ત્રી પણ હતી. તેણે પોતાના 100 પુત્રો (કૌરવો) નું પાલન-પોષણ કર્યું, પરંતુ આખરે તેમના પુત્રોના ખોટા કાર્યોને કારણે મહાભારતના યુદ્ધમાં નાશ પામ્યા. યુદ્ધ પછી, ગાંધારીએ તેના પુત્રોના મૃત્યુ છતાં ધર્મનું પાલન કર્યું અને તેના દુઃખને ભગવાનની ઇચ્છા તરીકે સ્વીકાર્યું.
નિષ્કર્ષ
ગાંધારીની વાર્તા મહાભારતની તે વાર્તાઓમાંની એક છે જે સ્ત્રીઓના અનન્ય બલિદાન, ત્યાગ અને સાહસને દર્શાવે છે. તેણીના સાંકેતિક લગ્ન, અંધત્વને સ્વીકારવું અને તેના પુત્રો માટે યુદ્ધના પરિણામો સહન કરવા – આ બધી ઘટનાઓ ગાંધારીના જીવનની ઊંડાઈ અને તેણીની સ્ત્રીની શક્તિને પ્રકાશિત કરે છે. તેણીના બલિદાન અને સમર્પણને આજે પણ આદર્શ માનવામાં આવે છે, અને તેણીની વાર્તા ભારતીય સંસ્કૃતિમાં સ્ત્રીત્વના ગૌરવનો પુરાવો છે.