ઉનાળાની ઋતુ વહેલા આવવાના કારણે ઘઉંનું ઉત્પાદન ધારણા કરતા ઓછું થયું છે. લોટના ભાવમાં વધારો થયો છે, આ સિવાય ઘઉંમાંથી બનેલી બ્રેડ, બિસ્કિટ જેવી વસ્તુઓની કિંમતોમાં પણ વધારો થયો છે. – INDIA NEWS GUJARAT
દેશમાં ઉનાળાની ઋતુ વહેલા આવવાને કારણે ઘઉંનું ઉત્પાદન અપેક્ષા કરતા ઓછું થયું છે. છેલ્લા કેટલાક સમયથી લોટના ભાવમાં વધારો થયો છે, આ સિવાય ઘઉંમાંથી બનેલી બ્રેડ, બિસ્કિટ જેવી વસ્તુઓની કિંમતોમાં પણ વધારો થયો છે. તે જ સમયે, યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચેના યુદ્ધને કારણે, સમગ્ર વિશ્વમાં ઘઉંની સપ્લાય ચેઇનને અસર થઈ હતી અને ભારત સરકાર તેનો લાભ ભારતીય ખેડૂતોને મળે તેવી વાત કરી રહી છે. સરકારે આવા સમયે નિકાસ વધારવાનું કહ્યું છે. જોકે, નિષ્ણાતો માને છે કે સરકારે થોડી સાવચેતી રાખવી જોઈએ અને નિકાસની ઉપલી મર્યાદા નક્કી કરવી જોઈએ. – INDIA NEWS GUJARAT
ભારત જેવા દેશમાં હંમેશા અનાજનો સરપ્લસ સ્ટોક હોવો જોઈએ અને ખાનગી કંપનીઓને વધુ ડિસ્કાઉન્ટ મળવું જોઈએ નહીં જેથી તેઓ બજાર કિંમતો નક્કી કરવાનું શરૂ કરે. ઉત્તર પ્રદેશ આયોજન પંચના ભૂતપૂર્વ સભ્ય સુધીર પંવારે ધ ટ્રિબ્યુનને જણાવ્યું હતું કે, “ચિંતાનો વિષય એ છે કે સ્થાનિક બજારમાં કિંમતો વધી રહી છે અને સરકાર પાસે તેને ઘટાડવાની કોઈ વ્યવસ્થા નથી. ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થયો છે અને આગામી સિઝન પહેલા કોઈ ખરીદી થશે નહીં. નિકાસને મંજૂરી આપતા પહેલા આ બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ. કૃષિના નિષ્ણાત દેવેન્દ્ર શર્મા કહે છે કે છેલ્લા ચાર વર્ષમાં ઘઉંના ભાવમાં માત્ર 9 ટકાનો જ વધારો થયો છે, પરંતુ લોટની કિંમતમાં 42 ટકાનો વધારો થયો છે. – INDIA NEWS GUJARAT
તેમનું કહેવું છે કે ભારત સરકારે નિકાસ નીતિ અંગે સાવચેત રહેવું જોઈએ. આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઘઉંનો સ્ટોક નથી. આવી સ્થિતિમાં ભારતે વિચારવું જોઈએ કે આપણે નિકાસ કરીને મુશ્કેલીમાં ન આવી જઈએ તે પછી આપણે અન્ય દેશો પાસેથી માંગવું પડશે. હકીકતમાં, યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચે ફાટી નીકળેલા યુદ્ધની અસર સમગ્ર સપ્લાય ચેઇન પર પડી છે. યુક્રેન વિશ્વના સૌથી મોટા ઘઉંની નિકાસ કરનારા દેશોમાંનો એક છે અને હુમલાને કારણે તે અટકી ગયું છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતની નિકાસ તેના સર્વોચ્ચ સ્તરે છે અને તે 21 મેટ્રિક ટન સુધી જઈ શકે છે. આ કારણે સ્થાનિક બજારમાં જ ઘઉંની અછત સર્જાવાની શક્યતા નિષ્ણાતોએ વ્યક્ત કરી છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે સરકારે 12 મેટ્રિક ટનની નિકાસ મર્યાદા નક્કી કરવી જોઈએ. – INDIA NEWS GUJARAT
એજન્સીઓના ડેટા અનુસાર, ભારતે એકલા એપ્રિલ મહિનામાં 1.4 મેટ્રિક ટન ઘઉંની નિકાસ કરી છે. વાસ્તવમાં સરકાર માને છે કે ખાનગી ખરીદી અને નિકાસથી ખેડૂતોને ફાયદો થશે. પરંતુ નિષ્ણાતો વિરુદ્ધ અભિપ્રાય ધરાવે છે. દેવેન્દ્ર શર્મા 2005-06ની યાદ અપાવે છે કે ત્યારે સરકારે વેપારીઓને મોટા પાયે ઘઉં ખરીદવાની પરવાનગી આપી હતી. આ કારણે તેણે એટલો સ્ટોક કર્યો કે ગરીબોમાં વહેંચવા અને બજારમાં વેચવા માટે ઘઉંની અછત ઊભી થઈ. ભાવને અંકુશમાં રાખવા માટે સરકારે આગામી બે વર્ષમાં 7.1 મેટ્રિક ટન ઘઉંની આયાત કરવી પડી હતી.- INDIA NEWS GUJARAT
નોંધનીય છે કે એફસીઆઈના ગોડાઉનમાં ઘઉંનો સ્ટોક ગયા વર્ષની સરખામણીએ એપ્રિલમાં ઘટ્યો હતો, તે પણ જ્યારે પાક આવ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં, એવી આશંકા છે કે જો કોર્પોરેટ મોટા પાયે ઘઉં ખરીદે છે, તો કિંમતો પણ તે જ નક્કી કરવામાં આવશે. એપ્રિલમાં લોટની સરેરાશ કિંમત 32 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતી, પરંતુ કેટલીક જગ્યાએ તે 37 થી 38 રૂપિયામાં પણ વેચાઈ રહી છે. – INDIA NEWS GUJARAT