કાયદાકીય પરિભાષામાં મોટો ફેરફાર થવા જઈ રહ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કોર્ટની કાર્યવાહીમાં મહિલાઓ માટે વાંધાજનક શબ્દોના ઉપયોગને રોકવા માટે ઐતિહાસિક પગલું ભર્યું છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ‘હેન્ડબુક ઓન કોમ્બેટિંગ જેન્ડર સ્ટીરિયોટાઈપ્સ’ બહાર પાડી છે. આ હેન્ડબુક ન્યાયાધીશોને કોર્ટના નિર્ણયો અને કાનૂની દસ્તાવેજોમાં અપમાનજનક અને અયોગ્ય લિંગ અભિવ્યક્તિનો ઉપયોગ ટાળવા માટે માર્ગદર્શન આપશે. સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડે આ હેન્ડબુક લોન્ચ કરી છે.
30 પાનાની હેન્ડબુકમાં શું લખ્યું છે?
30 પાનાની હેન્ડબુકમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો ન્યાયાધીશો હાનિકારક સ્ટીરિયોટાઇપ્સમાં માને છે, તો તે કાયદાના હેતુ અને અદાલતની નિષ્પક્ષતાને વિકૃત કરશે. આનાથી ભેદભાવ અને બાકાત વધશે. હેન્ડબુકમાં એવું પણ લખવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ મહિલાના ચરિત્ર અથવા તેના કપડા વિશે કરવામાં આવતી ધારણાઓ જાતીય સંબંધો તેમજ મહિલાઓના વ્યક્તિત્વમાં સંમતિનું મહત્વ ઘટાડે છે.
હેન્ડબુકમાં વૈકલ્પિક શબ્દો સૂચવવામાં આવ્યા છે
આ હેન્ડબુકમાં લિંગ ભેદભાવ અને સ્ટીરિયોટાઇપિંગ દર્શાવતા શબ્દોની સૂચિ છે. જેમાં અયોગ્ય શબ્દોની જગ્યાએ વૈકલ્પિક શબ્દો સૂચવવામાં આવ્યા છે, જેનો ઉપયોગ કોર્ટની કાર્યવાહીમાં થઈ શકે છે. આ સાથે હેન્ડબુકને લઈને કોર્ટ તરફ નિવેદન પણ જારી કરવામાં આવ્યું છે. આ નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ હેન્ડબુક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ, ખાસ કરીને જાતીય હિંસા સંબંધિત મુદ્દાઓ પર વર્તમાનમાં પ્રવર્તમાન કાયદાકીય સિદ્ધાંતને પણ સંમતિ આપે છે. હેન્ડબુકનું લોન્ચિંગ વધુ ન્યાયી સમાજ તરફ એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થશે.
3 મહિલા ન્યાયાધીશોએ હેન્ડબુક તૈયાર કરી છે
3 મહિલા ન્યાયાધીશોની સમિતિએ 30 પાનાની આ હેન્ડબુક તૈયાર કરી છે. આ સમિતિમાં જસ્ટિસ ગીતા મિત્તલ, જસ્ટિસ પ્રભા શ્રીદેવન અને પ્રોફેસર ઝુમા સેનનો સમાવેશ થાય છે. કલકત્તા હાઈકોર્ટના જસ્ટિસ મૌસુમી ભટ્ટાચાર્યએ આ સમિતિની અધ્યક્ષતા કરી છે. હેન્ડબુકનું લોકાર્પણ કરતા ચીફ જસ્ટિસ ઓફ ઈન્ડિયા ડીવાય ચંદ્રચુડે કહ્યું કે આ હેન્ડબુકનો હેતુ જજોને મહિલાઓ પ્રત્યે રૂઢિવાદી નિર્ણયો લેતા બચાવવાનો છે.
SHARE
