Wajid Ali Shah: વાજિદ અલી શાહ, 30 જુલાઈ, 1822ના રોજ જન્મેલા મિર્ઝા વાજિદ અલી શાહ, હાલના ઉત્તર પ્રદેશ, ભારતમાં સ્થિત ઐતિહાસિક અવધ રાજ્યના અગિયારમા અને છેલ્લા શાસક હતા. 13 ફેબ્રુઆરી, 1847ના રોજ રાજગાદી પર બેસ્યા પછી, વાજિદ અલી શાહને એક રાજ્ય વારસામાં મળ્યું જે બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીના આંતરિક ઝઘડા અને બાહ્ય દબાણો સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું હતું. પડકારો હોવા છતાં, તેમણે તેમના રાજ્યમાં સ્થિરતા અને સમૃદ્ધિ લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો. INDIA NEWS GUJARAT
કલાનું પુનરુજ્જીવન
સત્તાના કોરિડોરથી આગળ, વાજિદ અલી શાહ કલાના ઉત્કટ આશ્રય માટે જાણીતા હતા. તે એક બહુમતી હતી જેણે કવિ, નાટ્યકાર, સંગીતકાર અને નૃત્યાંગના તરીકે શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કર્યું હતું. તેમનો દરબાર સાંસ્કૃતિક વિનિમયનું જીવંત કેન્દ્ર બની ગયું હતું, જે દૂર-દૂરથી કલાકારો, સંગીતકારો અને લેખકોને આકર્ષિત કરતું હતું. વાજિદ અલી શાહની સાહિત્યિક પ્રતિભા ફારસી અને ઉર્દૂમાં તેમના ઉત્કૃષ્ટ લખાણો દ્વારા ચમકતી હતી, જે તેમના યુગની સાંસ્કૃતિક આત્મા હતી. મિર્ઝા ગાલિબ જેવા સાહિત્યિક દિગ્ગજોના તેમના આશ્રયથી અવધના સાહિત્યિક લેન્ડસ્કેપને વધુ સમૃદ્ધ બનાવ્યું.
સંગીતના માસ્ટર
વાજિદ અલી શાહને સંગીતનો ખૂબ શોખ હતો. તેઓ માત્ર એક કુશળ સંગીતકાર જ નહોતા પણ હિન્દુસ્તાની શાસ્ત્રીય સંગીતના જાણકાર પણ હતા. તેમના આશ્રય હેઠળ, કથક નૃત્યનું લખનૌ ઘરાનામાં વિકાસ થયો, જેમાં રાજા પોતે ગઝલો લખતા અને અવધના સંગીતના વારસાને સમૃદ્ધ કરતા નવા રાગો રજૂ કરતા. પર્ફોર્મિંગ આર્ટ્સ માટે રાજાનો આકર્ષણ થિયેટર સુધી પણ વિસ્તર્યો, જ્યાં તેણે રાહસ નામની ભવ્ય સ્પર્ધાઓનું આયોજન કરવાનું શરૂ કર્યું. આ વિસ્તૃત પ્રોડક્શન્સ કવિતા, સંગીત અને નૃત્યને જોડે છે, પ્રેક્ષકોને મોહિત કરે છે અને હિન્દુસ્તાની થિયેટરને નવી ઊંચાઈએ લઈ જાય છે.
અવધ કેવી રીતે પડ્યો?
તેમના રાજ્યને આધુનિક બનાવવા અને મજબૂત કરવાના તેમના પ્રયત્નો છતાં, વાજિદ અલી શાહનું શાસન રાજકીય ષડયંત્ર અને બ્રિટિશ સંસ્થાનવાદની વધતી જતી છાયા દ્વારા વિક્ષેપિત થયું હતું. 1856માં, બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીએ અવધ પર કબજો જમાવ્યો, રાજાને કોલકાતા નજીક મેટિયાબ્રુઝમાં દેશનિકાલ કરવાની ફરજ પડી, જ્યાં તેણે તેના બાકીના વર્ષો કલાત્મક વ્યવસાયમાં વિતાવ્યા.
તેમ છતાં, વાજિદ અલી શાહનો વારસો કલા પ્રત્યેની તેમની દ્રષ્ટિ અને જુસ્સાનો પુરાવો છે. તેમની કૃતિઓ આજે પણ ગુંજી ઉઠે છે, તેમની સાંસ્કૃતિક પહેલો ગુંજી ઉઠે છે અને તેમની સર્જનાત્મકતાની ભાવના એ લોકોના હૃદયમાં રહે છે જેઓ અવધના સાંસ્કૃતિક વારસાને વળગી રહે છે.
SHARE
