Mahatma Gandhi Jayanti: ભારત આ વર્ષે રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીની 154મી જન્મજયંતિ ઉજવવા માટે તૈયાર છે. આ ખાસ અવસર પર અમે તમને તેમની સાથે જોડાયેલી એવી વાતો જણાવીએ જેના વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. તમે જાણો છો કે આખી દુનિયામાં કોઈ એક વ્યક્તિ પર સૌથી વધુ પુસ્તકો લખાયા હોય અને દુનિયાના દરેક દેશમાં લખાયા હોય તો તે આપણા બાપુ છે. India News Gujarat
વિશ્વભરમાં સત્ય અને અહિંસાના સર્વોચ્ચ માનવીય મૂલ્યોના બીજ વાવનાર એક મહાન વ્યક્તિ. એટલું જ નહીં, તેમણે સમાજ અને લોકોને તમામ માનવીય અસમાનતાઓ છતાં સમાનતાની દ્રષ્ટિ આપી છે. બાપુએ દેશને આઝાદ કરાવવામાં ફાળો તો આપ્યો જ પરંતુ સમાજમાંથી અનેક બુરાઈઓને દૂર કરવાનો પાયો પણ નાખ્યો. આમ છતાં તેમના ઘણા સપના આજે પણ અધૂરા છે. જેમાં મહિલાઓને તમામ બંધનો, દહેજ પ્રથા વગેરેમાંથી મુક્ત કરવાનો સમાવેશ થાય છે. અસ્પૃશ્યતા, બાળ લગ્ન અને દહેજ પ્રથા જેવા સામાજિક દુષણો નાબૂદ કરવા માટેના તેમના પગલાં વિશે જાણો.
અસ્પૃશ્યતા..
અસ્પૃશ્યતા એ આપણા સમાજનો રોગ છે જે વર્ષોથી લોકોને પીડિત કરે છે. જ્યારે દેશ અંગ્રેજો સામે લડી રહ્યો હતો ત્યારે આપણો સમાજ અસ્પૃશ્યતાની લડાઈ લડી રહ્યો હતો. ત્યાં ઘણા કાર્યો હતા જે નીચલી જાતિઓ દ્વારા કરવામાં આવતા હતા જેમ કે હાથથી સફાઈ, સફાઈ વગેરે. દલિતો મહાદલિત જાતિઓ સાથે બેસીને ખાવા-પીવાને સામાજિક અપરાધ માનતા હતા. જેની સામે મહાત્મા ગાંધીએ સમગ્ર દેશમાં અભિયાન ચલાવ્યું હતું. તેમણે ચમાર સમુદાય માટે કામ કર્યું. તેમને સમાજમાં યોગ્ય સન્માન આપવા માટે “હરિજન” ઉપનામ આપવામાં આવ્યું હતું. જેનો અર્થ થાય છે ભગવાનના લોકો.
ટોયલેટ સાફ કર્યું..
બાપુના આવા શબ્દો હતા કે જાતિના આધારે સારા માણસને નીચો અને ખરાબ માણસને સારો ગણવામાં આવે એ કેવી રીતે શક્ય છે? એકવાર એવું બન્યું કે બાપુના આશ્રમ સેવાગ્રામમાં જાતે સફાઈ કામદાર તરીકે કામ કરતી વ્યક્તિએ નોકરી છોડી દીધી. જેના પર બાપુએ વિચાર્યું કે લોકોના મનમાંથી આ ધારણાને દૂર કરવાની આનાથી સારી તક બીજી કોઈ હોઈ શકે નહીં. પછી બાપુએ આશ્રમના તમામ લોકોને બોલાવીને કહ્યું કે, ‘તમે બધા જાણો છો કે હું જાતે સફાઈ કામદાર નથી. આ સફાઈ કામ અમે બધા સાથે મળીને કરીએ છીએ.” તે દિવસે બાપુએ સૌની સામે શૌચાલય સાફ કર્યા હતા.
બાળ લગ્નનો અંત..
ગાંધી માટે, સ્ત્રીઓ પુરુષો કરતાં વધુ શક્તિશાળી અને મજબૂત છે. એક સમય હતો જ્યારે મહાત્મા ગાંધીએ કહ્યું હતું કે, ‘અબલા બોલાવવી એ મહિલાઓની આંતરિક શક્તિનું અપમાન કરવા જેવું છે. નાની ઉંમરે દીકરીઓના લગ્નથી બાપુને દુઃખ થયું. તેમનું માનવું હતું કે ‘હું પુત્રો અને પુત્રીઓ સાથે સરખો જ વ્યવહાર કરીશ.
જ્યાં સુધી મહિલાઓના અધિકારોનો સવાલ છે, હું સમાધાન નહીં કરું. સ્ત્રીઓ પર એવા કોઈ કાયદાકીય નિયંત્રણો ન હોવા જોઈએ જે પુરુષો પર લાદવામાં ન આવે. સ્ત્રીને કમજોર કહેવું એ તેને બદનામ કરવા સમાન છે. સ્ત્રી અને પુરુષ એકબીજાના પૂરક છે. તેણીની માનસિક શક્તિઓ પુરૂષોથી ઓછી નથી.
જો હું સ્ત્રી જન્મ્યો હોત તો..
બાપુ કહેતા કે, ‘જો હું સ્ત્રી તરીકે જન્મી હોત તો મેં પુરુષો દ્વારા લાદવામાં આવતા દરેક અન્યાયનો જોરદાર વિરોધ કર્યો હોત.’ ગાંધીજીએ કહ્યું હતું કે, ‘દહેજ નાબૂદ કરવો હોય તો છોકરા-છોકરીઓ અને માતા-પિતાને શિક્ષણ આપવું જોઈએ. તેમની જાતિ. બંધનો તોડવા પડશે. સદીઓથી ચાલતી આવતી બુરાઈઓને શોધીને તેનો નાશ કરવો પડશે.
બાપુના અધૂરા સપના..
100 વર્ષ વીતી ગયા પણ આજે પણ દહેજ પ્રથાએ આપણા સમાજને જકડી રાખ્યો છે. આજે પણ દેશમાં બાળ લગ્નના સમાચારો આવતા રહે છે. આજે આપણે ચંદ્ર પર પહોંચી રહ્યા છીએ પણ આપણી વિચારસરણી અવકાશમાં પહોંચી ગઈ છે.
SHARE
