Samudrayaan Mission: ચંદ્રની સપાટી પર ચંદ્રયાન-3ના સફળ ટચડાઉન અને સૂર્યનો અભ્યાસ કરવા માટેના આદિત્ય L1 મિશન પછી, ભારત તેના પ્રથમ માનવ મિશન ‘સમુદ્રયાન’ માટે તૈયારી કરી રહ્યું છે. આ મિશનમાં ભારત ત્રણ વૈજ્ઞાનિકોને સમુદ્રમાં 6 કિમીની ઊંડાઈમાં મોકલવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. કેન્દ્રીય મંત્રી કિરેન રિજિજુએ માનવસહિત સબમરીન ‘મત્સ્ય 6000’નું નિરીક્ષણ કર્યું હતું. ‘મત્સ્ય 6000’ મિશન ‘સમુદ્રયાન’ હેઠળ સમુદ્રની ઊંડાઈનું અન્વેષણ કરશે. તેને ચેન્નાઈમાં નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઓશન ટેક્નોલોજીમાં વિકસાવવામાં આવી રહી છે. એકવાર તે તૈયાર થઈ ગયા પછી, ત્રણ વૈજ્ઞાનિકો સમુદ્રના ઊંડાણમાં જઈને ઊંડા દરિયાઈ સંસાધનો અને જૈવવિવિધતાના મૂલ્યાંકનનો અભ્યાસ કરી શકશે. India News Gujarat
ભારતનું સમુદ્રયાન મિશન શું છે?
પ્રથમ માનવસહિત સબમર્સિબલ ‘મત્સ્ય 6000’ને કિંમતી ધાતુઓ અને ખનિજો જેવા ઊંડા સમુદ્રના સંસાધનોનો અભ્યાસ કરવા માટે પાણીની નીચે 6 કિમી (6000 મીટર) મોકલવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવી રહી છે. મત્સ્ય 6000, NIOT ચેન્નાઈ દ્વારા વિકસિત સમુદ્રયાન મિશનનું સી પ્લેન, 2024 ની શરૂઆતમાં બંગાળની ખાડીમાં પરીક્ષણ કરવામાં આવશે. વિજ્ઞાનીઓની ટીમ એપ્રિલ 2023માં ઉત્તર એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં વિસ્ફોટ થતાં ટાઈટેનિકના ભંગાર પર પ્રવાસીઓને લઈ જતી ટાઈટન સબમરીન પછીની ડિઝાઈનને કાળજીપૂર્વક જોઈ રહી છે.
આ મિશન નિયમિત કામગીરી હેઠળ 12 કલાક અને કટોકટી દરમિયાન 96 કલાક સુધી ચાલવા માટે રચાયેલ છે. નિકલ, કોબાલ્ટ અને મેંગેનીઝ જેવા કિંમતી ખનિજો અને ધાતુઓની શોધ માટે સમુદ્રયાન ત્રણ વૈજ્ઞાનિકોને સમુદ્રમાં લઈ જશે. બે યાત્રીઓ સામું સૂશે અને પાણીના દબાણનો સામનો કરવા સક્ષમ ટાઇટેનિયમ એલોય ઓપરેટર મત્સ્ય 6000 પર ચઢશે. 6000 મીટર પર, જ્યાં દબાણ દરિયાની સપાટીથી 600 ગણું વધારે હશે, પ્રવાસીઓ એકોસ્ટિક તરંગોનો ઉપયોગ કરીને સંશોધકો સાથે વાતચીત કરી શકશે.
આ મિશન ઊંડા સમુદ્રના રહસ્યોને ઉજાગર કરશે અને જો સફળ થશે, તો ભારતને યુએસ, રશિયા, જાપાન, ફ્રાન્સ અને ચીન સહિત સબ-સી પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવા માટે ટેક્નોલોજી અને વાહનો વિકસાવી રહેલા દેશોની વિશિષ્ટ ક્લબમાં મૂકશે.