મંત્રાલયને પૂછ્યું કે પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ રોકવા માટે સરકાર શું કરી રહી છે
લોકોમાં જાગૃતિ લાવવા માટે સરકારે શું પગલાં લીધાં
MP Kartik Sharma : ખાદ્યપદાર્થોના પેકિંગ માટે પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગના વધતા ઉપયોગ અંગે સંસદ સભ્ય કાર્તિક શર્મા દ્વારા પૂછવામાં આવેલા પ્રશ્નના જવાબમાં, પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય દ્વારા લેખિત જવાબમાં જણાવાયું છે કે પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગ માટે વિસ્તૃત ઉત્પાદક જવાબદારી 16 ફેબ્રુઆરી 2022 ના રોજ સૂચિત કરવામાં આવી હતી. માર્ગદર્શિકા મુજબ, હાલમાં કુલ 6186 ઉત્પાદકો, આયાતકારો અને બ્રાન્ડ માલિકો પ્લાસ્ટિક પરના કેન્દ્રિય ઓનલાઈન એક્સટેન્ડેડ પ્રોડ્યુસર રિસ્પોન્સિબિલિટી પોર્ટલ પર નોંધાયેલા છે. રજિસ્ટર્ડ PIBO એ વર્ષ 2022-23 માટે વિસ્તૃત ઉત્પાદક જવાબદારી હેઠળ આશરે 2.32 મિલિયન ટન પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગને કવર કર્યું છે, જેમાં ખોરાકના પેકિંગ માટે વપરાતા પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગનો પણ સમાવેશ થાય છે.
સંસદ સભ્ય કાર્તિક શર્માએ પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગના ઉપયોગને રોકવા માટે સરકાર દ્વારા લેવામાં આવેલા પગલાં વિશે પૂછ્યું. આ અંગે મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા ખાદ્ય પદાર્થો માટે વિજ્ઞાન આધારિત ધોરણો નક્કી કરે છે. માનવ વપરાશ માટે સલામત અને આરોગ્યપ્રદ ખોરાકની ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવા અને તેના ઉત્પાદન, સંગ્રહ, વિતરણ, વેચાણ અને આયાતનું નિયમન કરવા અને તેની સાથે જોડાયેલી અથવા આકસ્મિક બાબતો માટે. ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) એ ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ (પેકેજિંગ) રેગ્યુલેશન્સ, 2018 ને સૂચિત કર્યા છે, જે સામાન્ય અને ચોક્કસ જરૂરિયાતો દર્શાવે છે.
પ્લાસ્ટિક સહિત વિવિધ ખાદ્ય પેકેજિંગ સામગ્રી માટે. આ નિયમો એ પણ સ્પષ્ટ કરે છે કે કાગળ, કાચ, ધાતુ અને પ્લાસ્ટિક સામગ્રી, જો ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના પેકેજિંગ માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે, તો તેનું ઉત્પાદન GMP અને વિવિધ રાષ્ટ્રીય/આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો અનુસાર કરવામાં આવશે. વધુમાં, પ્લાસ્ટિક મૂળની પેકેજિંગ સામગ્રી માટે એકંદર સ્થળાંતર મર્યાદા અને ચોક્કસ સ્થળાંતર મર્યાદાને ઓળંગવી જરૂરી છે.
FSSAI દ્વારા ખાદ્ય અને પીણા ઉદ્યોગને તેની પ્લાસ્ટિક ફૂટ પ્રિન્ટ ઘટાડવા માટે સક્ષમ બનાવવા નીચેના નિયમનકારી પગલાં લેવામાં આવ્યા છે.
નાઇટ્રોજન સપ્લિમેન્ટ્સનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપી
ખોરાક સંપર્ક સામગ્રી તરીકે વાંસના ઉપયોગ માટે માર્ગદર્શિકા જારી કરી. અમુક શરતોને આધીન હોટલના પરિસરમાં કેપ્ટિવ ઉપયોગ માટે પેપર સીલ કરેલી ફરીથી વાપરી શકાય તેવી કાચની બોટલોમાં પીવાનું પાણી મંજૂર છે. કૃત્રિમ રીતે મધુર પીણાંના પેકેજિંગ માટે પરત કરી શકાય તેવી બોટલોના ઉપયોગ પરનો પ્રતિબંધ દૂર કર્યો. પીવાના પાણીના પેકેજિંગ દરમિયાન PET બોટલોમાં પ્રવાહી નાઇટ્રોજન સપ્લિમેન્ટનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી. પીવાના પાણીના પેકેજિંગ માટે અન્ય ફૂડ ગ્રેડ પેકેજિંગ સામગ્રીનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી. ઈટ રાઈટ ઈન્ડિયા પહેલના ભાગરૂપે બાયોડિગ્રેડેબલ પેકેજિંગને પ્રોત્સાહન આપ્યું અને ખાદ્ય વ્યવસાયોને પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ ઘટાડવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા.
સંસદ સભ્ય કાર્તિક શર્માએ પૂછ્યું કે શું સરકારે તેના ગેરફાયદા વિશે સામાન્ય લોકોને જાગૃત કરવા માટે કોઈ જાગૃતિ અભિયાન શરૂ કર્યું છે. મંત્રાલયે માહિતી આપી હતી કે કેન્દ્ર સરકાર વિવિધ કેન્દ્રીય મંત્રાલયો અને સરકારી એજન્સીઓ દ્વારા પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ અને સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિકને નાબૂદ કરવા અંગે જનજાગૃતિ લાવવામાં સામેલ છે. પ્રકૃતિ- માસ્કોટ 5 એપ્રિલ 2022ના રોજ પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. ત્રણ સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિકને નાબૂદ કરવા પર કુદરતના વીડિયો બનાવવામાં આવ્યા છે. આ વીડિયોનો 19 ભાષાઓમાં અનુવાદ કરવામાં આવ્યો છે અને વધુ પ્રસાર માટે રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો સાથે શેર કરવામાં આવ્યો છે. તમામ માહિતી સામગ્રી પ્રદાન કરવા માટે તમામ જાગૃતિ સામગ્રી સાથે સમર્પિત વેબ પેજ બનાવવામાં આવ્યું છે.
SHARE
